Eksponat Miesiąca – Sierpień 2025. Sprężarka gazowa – czyli, w dużym uproszczeniu, ogromna pompka rowerowa, która zamiast dętek pompowała… całe miasto.

To ona – stalowa, masywna i wytrwała – dbała o to, by gaz płynął nieprzerwanie do warszawskich domów, fabryk, warsztatów i latarni. Gdy zimowe mrozy ścinały rzekę, a zapotrzebowanie na ciepło rosło, sprężarka nie ustawała w pracy, niczym wielka, rytmiczna pompa serca, pompująca gaz zamiast krwi.

Jej zadanie było klarowne i precyzyjne: zasysać gaz o niskim ciśnieniu, by następnie – poprzez proces sprężania – zmniejszyć jego objętość i zwiększyć ciśnienie. Tylko w tej formie mógł on bezpiecznie i skutecznie pokonywać kilometry rur, docierając do każdego zakątka stolicy.

Dziś ta sprężarka nie wydaje już dźwięków, nie drży od pracy tłoków. Spoczywa dostojnie wśród innych eksponatów, niczym emerytowany bohater przemysłowej rewolucji. Ale jeśli zatrzymają się Państwo przy niej na chwilę – może usłyszą Państwo w wyobraźni jej miarowe tętno, echo dawnej Warszawy, która dzięki takim właśnie urządzeniom rosła, żyła i świeciła.

Zapraszamy do Muzeum Gazowni Warszawskiej – miejsca, gdzie przeszłość przemawia głosem maszyn, a każde żelazne koło opowiada swoją historię.