Eksponat Miesiąca – Wrzesień 2025. Jedyny w swoim rodzaju: gazomierz objętościowy z 1899 roku – świadek ponad stuletniej historii

Jednym z nich jest monumentalny gazomierz objętościowy typu mokrego, wyprodukowany w 1899 roku przez słynną firmę Julius Pintsch AG z Berlina i Dessau. Dziś ten niezwykły eksponat można podziwiać w dawnej Aparatowni – miejscu, które samo w sobie jest świadectwem epoki wielkich przemysłowych ambicji.

Gazomierz skrywa w swoim wnętrzu bęben typu Crossey, podzielony na cztery komory wypełnione wodą. Mechanizm – prosty w założeniu, a zarazem genialny – pozwalał na precyzyjne pomiary przepływu gazu z dokładnością do ±2 procent, niezależnie od zmian temperatury czy ciśnienia. Urządzenie imponowało również skalą: potrafiło mierzyć przepływ nawet 50 tysięcy metrów sześciennych gazu na dobę, co czyniło je niezastąpionym w zastosowaniach przemysłowych.

Twórcą tej technologii był Carl Friedrich Julius Pintsch – niemiecki przedsiębiorca i innowator, którego firma od połowy XIX wieku wyznaczała standardy w produkcji gazomierzy i urządzeń oświetleniowych w całej Europie. Warszawski egzemplarz przez dziesięciolecia służył nieprzerwanie – również w czasie okupacji niemieckiej. Po wojnie próbowano go zdemontować, jednak pozostał w stolicy i do dziś zachował pełną sprawność.

To nie tylko urządzenie techniczne, ale także milczący świadek historii – od czasów dynamicznego rozwoju przemysłu gazowniczego, przez dramatyczne lata XX wieku, aż po współczesność. Unikatowy gazomierz z 1899 roku wciąż zachwyca swoją solidnością i kunsztem wykonania, pozostając jednym z nielicznych tego typu obiektów w Europie.

Zapraszamy do obejrzenia tego niezwykłego eksponatu.