Eksponat Miesiąca - Grudzień 2025. Neon - „Gotujcie na gazie": blask, który zmienił miasto Warszawa

Gazownia Warszawska, działająca od końca XIX wieku, pragnęła przekonać mieszkańców, że gaz nie jest zagrożeniem, lecz wygodą codziennego życia. Od początku jej ambicją było nie tylko oświetlanie stołecznych ulic latarniami gazowymi, lecz także wprowadzenie gazu do warszawskich domów. Problem był jednak fundamentalny: wielu mieszkańców stolicy zwyczajnie bało się gazu. Płomień w kuchni wydawał się czymś niepewnym, nieoswojonym, a w powszechnej wyobraźni niósł cień zagrożenia.

Miejska gazownia stanęła więc przed pytaniem, jak zburzyć mur nieufności i przekonać warszawiaków, że gaz to nie wróg, lecz sprzymierzeniec codziennego komfortu. Z tego powodu powstał pierwszy w Warszawie sklep edukacyjno-sprzedażowy urządzeń gazowych — miejsce, w którym nie tylko oferowano kuchnie, piecyki i inne urządzenia na gaz, lecz także uczono, jak z nich korzystać.

Podczas pokazów gotowania eleganckie demonstratorki w jedwabnych bluzkach prezentowały „cuda techniki”, przekonując, że ciepły obiad może powstać jednym, prostym ruchem kurka. Bez sadzy, bez dźwigania opału, bez brudzenia rąk. Publiczność — zaciekawiona i, co tu kryć, skuszona aromatem duszonej wołowiny — chłonęła każde słowo i każdy zapach. A wszystko to było dopiero początkiem.

Wraz z otwarciem sklepu ruszyła prawdziwa kampania promująca gaz — odważna, nowoczesna i podszyta warszawskim humorem. Jej hasło, krótkie i zuchwałe, brzmiało jak zaproszenie do nowego świata: „Gotujcie na gazie!”.

W 1935 roku, tuż przed Bożym Narodzeniem, nad wejściem sklepu rozbłysnął ogromny neon o niebiesko-pomarańczowym blasku. Z daleka widoczne było pulsujące hasło: „Gotujcie na gazie”. Nie był to zwykły slogan. To była deklaracja wiary w postęp — znak zmieniającej się Warszawy, w której technika coraz śmielej wkraczała do domów, kuchni i codziennych rytuałów.

Kamienica, na której umieszczono słynny neon, przetrwała II wojnę światową, lecz nie oparła się powojennym przebudowom. W 1954 roku została rozebrana w ramach poszerzania Marszałkowskiej, a wraz z nią zniknął także neon — świetlny znak epoki, która wierzyła w blask techniki i lepsze jutro.