Jak powstało Muzeum Gazowni Warszawskiej? Wspomnienie Zygmunta Marszałka – założyciela MGW!

23.04.2025
Historia Warszawy to nie tylko dzieje polityczne czy architektoniczne. To także opowieść o rozwoju technologii, które przez dekady zmieniały codzienne życie jej mieszkańców.
Jak powstało Muzeum Gazowni Warszawskiej? Wspomnienie Zygmunta Marszałka – założyciela MGW!

Jednym z kluczowych etapów tego rozwoju było pojawienie się gazu – źródła światła, ciepła i energii, które na długo wpisało się w pejzaż stolicy. O tym, jak wyglądały początki warszawskiej gazownictwa, jak rodziło się miejskie oświetlenie gazowe i dlaczego powstała druga gazownia na Woli – opowiadał z pasją Zygmunt Marszałek, były pracownik Gazowni Warszawskiej i jednocześnie pomysłodawca oraz założyciel Muzeum Gazowni Warszawskiej.

Zygmunt Marszałek przez wiele lat związany był zawodowo z branżą gazowniczą. Jego fascynacja historią tej dziedziny doprowadziła do powstania unikalnego miejsca – muzeum, które dziś pełni rolę nie tylko edukacyjną, ale również symboliczną. To właśnie tu gromadzone są pamiątki, dokumenty i urządzenia, które pokazują, jak ogromną rolę odegrał gaz w życiu warszawiaków.

 

Początki warszawskiej gazowni

Pierwsza gazownia w Warszawie powstała w połowie XIX wieku, na Powiślu. Była odpowiedzią na rosnące potrzeby dynamicznie rozwijającego się miasta. Oświetlenie ulic za pomocą lamp gazowych znacząco poprawiło bezpieczeństwo i komfort życia mieszkańców. Gazownia szybko stała się nieodłącznym elementem miejskiej infrastruktury, a liczba lamp gazowych na ulicach stolicy rosła z roku na rok.

 

Druga gazownia – odpowiedź na potrzeby

W miarę jak zapotrzebowanie na gaz rosło, konieczne stało się uruchomienie drugiej jednostki produkcyjnej. Tak w 1888 roku powstała Gazownia Wolska – jedna z największych i najnowocześniejszych tego typu instalacji w tej części Europy. To właśnie z nią przez lata związany był Zygmunt Marszałek. Jak wspominał, była to nie tylko praca, ale i misja – dbania o bezpieczeństwo energetyczne miasta.


Gaz podczas okupacji

W czasie II wojny światowej warszawskie gazownie również odegrały istotną rolę. Pomimo trudnych warunków okupacyjnych, dostawy gazu były kontynuowane, choć w ograniczonym zakresie. Wiele urządzeń przetrwało wojnę, a część z nich – dzięki staraniom Marszałka i jego współpracowników – do dziś można oglądać w Muzeum Gazowni Warszawskiej.


Narodziny muzeum

Pomysł stworzenia muzeum zrodził się z potrzeby zachowania pamięci o ludziach, technologii i codziennym wysiłku, który przez dekady kształtował nowoczesną Warszawę. Zygmunt Marszałek nie tylko zgromadził imponującą kolekcję eksponatów, ale również zadbał o to, by miejsce to było dostępne dla każdego – od pasjonatów techniki po szkolne wycieczki. Muzeum mieści się na terenie dawnej gazowni na Woli, a jego wnętrza emanują duchem epoki przemysłowej, zachowując oryginalne detale i urządzenia.

 

Pielęgnowanie pamięci

 

Dziś, w obliczu dynamicznych zmian i rozwoju nowych technologii, warto zatrzymać się na chwilę i spojrzeć w przeszłość. Wspomnienie Zygmunta Marszałka – człowieka pełnego pasji i zaangażowania – jest ważnym przypomnieniem o wartościach, które budowały nasze miasto. Dzięki jego pracy i determinacji historia gazownictwa warszawskiego została ocalona od zapomnienia.

 

 

Witamy w Muzeum!
Dzisiaj jesteśmy otwarci:
10:00 18:00
Kup bilet Sprawdź harmonogram